Triệu Đắc Thiên gật đầu: “Nhà họ Trần là đại địa chủ ở thôn Đào Thủy. Trước đây còn nghèo hơn cả nhà ta,
nhưng mấy năm qua nhờ bán bánh mè, mở tiệm hoành thánh mà phát đạt, thậm chí xây cả ba dãy nhà lớn,
còn rộng rãi hơn cả những nhà giàu trên trấn.”
Ta vừa nghe đến hai chữ “địa chủ”, cả người liền ngứa ngáy, không nhịn được mà bĩu môi: “Địa chủ nào
chẳng có lòng dạ đen tối? Mượn tiền nhà họ, chẳng lẽ không bị tính lãi năm phân à?”
Mẹ chồng trừng mắt nhìn ta, trong giọng điệu có chút không vui: “Nói bậy! Nhà họ Trần là người tốt. Năm đó
xảy ra ôn dịch, nếu không có họ, ta đã sớm vào quan tài rồi. Còn chồng con, cũng nhờ nhị cô nương nhà họ
Trần cứu sống bằng châm cứu. Nói cho con biết, nhà họ Trần xưa nay cho vay chưa từng tính lãi.”
Ta cười khẽ: “Thật có nhà giàu tốt như vậy sao? Nhưng mẹ à, ông bà xưa có câu ‘Cứu nguy không cứu
nghèo’, nhà ta cũng không thể cứ dựa vào vay mượn mà sống mãi được.”
Mẹ chồng thở dài: “Nói thì đúng đấy… Nhưng ai mà không muốn có cuộc sống tốt đẹp chứ? Chỉ là không có
đường mà đi.”
Tối đó, dưới ánh trăng mờ ảo, ta và Triệu Đắc Thiên trò chuyện tiếp về chuyện ban trưa.
Thì ra trước kia nhà họ Triệu cũng chẳng đến nỗi bần hàn.
Gia đình có năm mẫu ruộng, cha chồng ta từng là người đọc sách, khi vào vụ thì làm ruộng, lúc rảnh rỗi thì
dạy trẻ con trong làng biết chữ, ngày lễ ngày Tết còn viết câu đối để kiếm thêm thu nhập, cuộc sống cũng
tạm ổn.
Nhưng mấy năm trước, cha chồng bệnh nặng, nhà phải vét sạch tiền tích góp, bán đi hai mẫu ruộng, còn nợ
nần chồng chất.
Để trả nợ, mẹ chồng ta ngày đêm khâu giày thuê, đến nỗi mắt cũng dần mờ đi.
Sau khi cha chồng qua đời, Triệu Đắc Vạn lại vào thư viện, gánh nặng trên vai gia đình càng lớn hơn.Dù Triệu Đắc Vạn đỗ tú tài, hằng tháng cũng có chút trợ cấp từ huyện, nhưng chi phí ăn học không nhỏ. Bút
mực, giấy nghiên đều đắt đỏ, lại còn giao lưu học hành, thêm vào đó mẹ chồng cũng cần thuốc thang, thế
nên cả nhà chỉ trông chờ vào ba mẫu ruộng cùng số tiền ít ỏi Triệu Đắc Thiên kiếm được khi lên trấn làm
công.
Nhưng làm việc tay chân thì kiếm được bao nhiêu?
Lo trước chẳng lo được sau, tháng nào cũng thiếu hụt.
Học phí mỗi tháng của Đắc Vạn là một lạng bạc, hắn thường tranh thủ chép sách kiếm thêm tiền, nhưng
nếu vì thế mà ảnh hưởng đến kỳ thi hương, chẳng phải là mất cả chì lẫn chài sao?
Ta trầm ngâm một lát, rồi chậm rãi nói: “Nhà họ Trần nhờ buôn bán mà phát đạt, thực ra nhà mình cũng có
thể thử.”
Cách nhau hai thước, ta nằm ở đầu giường, xa xa nhìn về phía Triệu Đắc Thiên đang nằm ở cuối giường.
Hắn khẽ nhíu mày: “Ta cũng từng nghĩ qua, nhưng đại tiểu thư nhà họ Trần biết làm bánh mè, ta lại chỉ có
thể làm việc tay chân.”
Ta lập tức bật dậy, mắt sáng rực: “Ngươi không biết, nhưng ta biết!”
Hắn sững người: “Nàng biết?”
Ta kiêu hãnh gật đầu: “Phải, ta biết làm đậu hũ.”
Dưới ánh trăng lờ mờ, Triệu Đắc Thiên cũng chống người ngồi dậy, trong giọng nói không giấu được chút
hứng khởi: “Làm đậu hũ có tốn nhiều vốn không?”
Ta nhẩm tính: “Hiện tại trên trấn một đấu đậu nành giá hai mươi văn tiền, nếu thu mua từ dân có lẽ còn rẻ
hơn. Một đấu đậu nành có thể làm ra khoảng năm mươi cân đậu hũ, mỗi cân bán hai văn tiền, hoặc có thể
đổi lấy đậu nành. Ta nghĩ, nếu duy trì làm lâu dài, chưa nói đến chuyện ăn ngon mặc đẹp, ít nhất cũng có
thể lo cho Đắc Vạn yên tâm học hành. Vốn liếng không nhiều, ta có một chiếc vòng bạc, ngày mai ngươi
mang lên trấn cầm tạm, có khi đủ dùng.”
Hắn lắc đầu dứt khoát: “Không được, nàng cứ giữ lấy mà dùng.”
Ta cười: “Có gì mà không được? Cứ coi như là ta báo đáp ân cứu mạng của ngươi đi.”
Bên ngoài, tiếng ve sầu râm ran hòa vào bóng đêm, ta thấy hắn nằm trở lại giường, hồi lâu không nói gì.
Cứ tưởng hắn đã ngủ, bỗng nhiên hắn thấp giọng cất lời: “Chuyện vốn liếng, để ta nghĩ cách.”Ta ngàn vạn lần không ngờ, cách mà Triệu Đắc Thiên nghĩ ra lại là… đi vay nhà họ Trần.
“Nhị tẩu, nông dân trong thôn đều như vậy, quanh đi quẩn lại đều có họ hàng xa gần, có qua lại mới có tình
thân. Mấy năm trước, nhị ca ta không ít lần giúp nhị cữu của nhà họ Trần cày ruộng, dựng nhà. Ngày đại
tiểu thư nhà họ Trần thành thân, ta còn đến phụ nhóm lửa nấu tiệc nữa!”
Lão tứ Đắc Quán vừa cặm cụi đan lồng cào cào, vừa cười nói như thể an ủi ta.
Ta trầm mặc hồi lâu, rồi nói: “Được thôi, nhị ca đợi ta, ta cũng đi.”
Sau bữa sáng, Triệu Đắc Thiên ăn mặc chỉnh tề, tay cầm một gói nấm khô, chuẩn bị đến nhà họ Trần.
Ngay lúc hắn định ra cửa, ta kịp thời chạy theo, hắn thấy vậy, liền cười gật đầu: “Đi cùng cũng được.”
Nhà họ Trần ở phía tây thôn, tường gạch xanh mái ngói xám, cổng lớn bề thế, khí thế không thua kém gì
mấy hộ giàu có trên trấn.
Đẩy cửa bước vào, đập vào mắt ta lại là những luống hành xanh mướt và giàn mướp đang nở hoa vàng
rực.
Một bà lão mặc áo vải thô màu xám đang ngồi xổm bên giàn mướp nhổ cỏ, nghe thấy Triệu Đắc Thiên gọi
một tiếng “Cữu lão”, bà liền đứng dậy, nở nụ cười hiền hậu.
“Đắc Thiên đấy à? Ôi chao, đây là vợ con sao? Trời ơi, sao lại xinh đẹp thế này? Chẳng lẽ là tiên nữ giáng
trần sao?”
Ta lập tức có thiện cảm với vị lão thái thái thẳng thắn này, bèn cúi người dịu dàng hành lễ: “Cữu lão mạnh
khỏe, nhà mẹ đẻ con họ Phan, người cứ gọi con là ‘Hỷ Nhi’ là được rồi ạ.”
“Tốt tốt tốt, ăn nói cũng lanh lợi! Mau vào nhà ngồi đi.”
Bà cụ họ Trần niềm nở mời chúng ta vào nhà, còn mang ra một nắm hạt khô để đãi khách.
Triệu Đắc Thiên cũng không quanh co, nhanh chóng nói rõ mục đích vay tiền để làm đậu hũ.
Cữu lão nghe xong, vui vẻ vỗ đùi đánh đét: “Đáng lẽ nên làm vậy từ lâu rồi! Nếu trước kia lo liệu làm ăn
sớm một chút, thì mẹ con đâu cần khâu giày đến mờ cả mắt chứ!”
Triệu Đắc Thiên cười ngượng: “Lại làm phiền người rồi.”
“Phiền cái gì mà phiền! Mẹ con trước đây thường giúp ta sửa quần áo, cha con lúc còn sống cũng không ít
lần viết câu đối Tết cho nhà ta. Nếu con gái lớn nhà ta—Xuân Muội—có nhà, con bé còn có thể dạy các con
chút ít về buôn bán đấy.”